کد مطلب:26217 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:26

گنجینه پرسمان » اديان و مکاتب

پيوند و همبستگي ميان علم و ايمان در نظام فرهنگي اسلام چگونه است؟

يكي از ابتكارات فرهنگ اسلامي، ايجاد پيوند و همبستگي ميان «علم» و «ايمان» است واين پيوند دائمي در تمام لحظات زندگي علمي مسلمانان برقرار است .
خداوند در قرآن مجيد «علم» و «ايمان» را در كنار يكديگر قرار داده است آنجا كه ميفرمايد:
«يرفع الله الذين آمنوا منكم و الذين اتوا العلم درجات». مجادله/12.
[خدا به آنان از شما كه به حق ايمان آوردهاند و نيز به آنان كه از علم و دانش بهرهمند هستند، رفعت مقام اعطاء ميكند]
و در آيه ديگر ميخوانيم:
«قال الذين اتوا العلم و الإيمان…». روم/56.
] آنان كه (به ايشان) دانش و ايمان داده شده، گفتند… [
بهترين شاهد بر اين كه در نظام فرهنگي اسلام، «علم» و «ايمان» بهم متصل و پيوسته ميباشد، اين است كه اگر شهرهاي بزرگ كشورهاي اسلامي را بگرديم، ملاحظه ميكنيم، مدارس و دانشگاهها معمولاً در كنار و يا در آغوش مساجد قرار گرفتهاند و در ساختن مدرسه، معمولاً از صحن مساجد استفاده شده و در صحن هر مسجد حجراتي هم براي دانشجويان اختصاص يافته است.
حتي پيش از آنكه، مدرسه به مفهموم اصطلاحي آن، تأسيس گردد از مساجد و مقابر و تكايا و عبادتگاهها براي تعليم و تربيت استفاده ميشد، علما و دانشمندان، در مسجد نبوي در مدينه و مسجد الحرام در مكه و مساجد شهرهاي بزرگ ديگر، درسرتاسر كشور پهناور اسلامي هر روز صدها حوزه تدريس در رشتههاي مختلف تشكيل ميدادند و هزاران دانشجوي پير و جوان، در هر شهر، پس از اداي نماز گرد استادان، به افاده مشغول ميشدند و گاه در يك مسجد، چند حلقة درس دائر ميگشت.
بالاخره، مساجد ضمن آنكه محل عبادت و پرستشگاه مسلمانان بهشمار ميرفت، به عنوان يك مركز علمي نيز مورد استفاده قرار ميگرفت، به اين معني مدرسه در تمدن اسلامي مفهوم كلي دارد و شامل تمام مجامع عمومي از قبيل: مساجد، مقابر، تكايا و عبادتگاههاي زهاد ميباشد. البته تأسيس حلقات در مساجد و اماكن مقدس براي تعليم علم و دانش از ابتكارات فرهنگ اسلامي است.
بنابراين در نظام فرهنگي اسلامي، نهتنها «علم» از «ايمان» و«دانش» از «دين» جدا نيست، بلكه فرهنگ اسلامي بر فلسفه «ايمان» و «اعتقاد» استوار است.

---

مباني حكومت اسلامي
آية الله جعفر سبحاني